Μπροστά στο απόλυτο άγνωστο

Η εποχή μας είναι ιδιαίτερη, περίεργη και απρόβλεπτη. Ενώ τα ηνία γλιστράνε σιγά σιγά από τα χέρια μας εδώ και δεκαετίες, ποτέ άλλοτε δεν έχουμε ξανανιώσει αυτή την απώλεια ελέγχου των τάσεων και των καταστάσεων. 

Πριν συζητήσουμε για τη σύγχρονη τεχνολογία που αφορά το διαδίκτυο και την τεχνητή νοημοσύνη, ας στοχαστούμε για λίγο πάνω σε ορισμένα θέματα που ενώ δεν αποτελούν σύγχρονα τεχνολογικά επιτεύγματα θα μας βοηθήσουν να περάσουμε από τη μικρή στη μεγαλύτερη εικόνα. 

Καταρχάς, να αναφερθώ στη θεωρία του λειτουργισμού. Η φιλοσοφική θεωρία αυτή έρχεται για να ταρακουνήσει την ιδέα που οι περισσότεροι έχουμε περί ταύτισης Νου – Σώματος. Συνηθίζουμε να ταυτίζουμε τη λειτουργία, για παράδειγμα, του εγκεφάλου, που είναι η νοητική λειτουργία, με τον ίδιο τον εγκέφαλο. Θεωρούμε δηλαδή πως το υλικό υπόστρωμα που απαιτείται για να διεξαχθεί μία λειτουργία, όπως η νοητική, είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ίδια τη λειτουργία. Κι όμως, ο λειτουργισμός μας προτείνει πως το υλικό υπόστρωμα, παρότι είναι απαραίτητο, δεν είναι μοναδικό. Αυτό μπορούμε πιο εύκολα να το δεχτούμε αν σκεφτούμε πως υπάρχουν πολλών ειδών κινητήρες, που μετατρέπουν την εκάστοτε μορφή ενέργειας σε κινητική, πολλών ειδών αντλίες που κάνουν ακριβώς την ίδια λειτουργία με την ανθρώπινη καρδιά κ.ο.κ. παραδείγματα που μας διευκολύνουν να αποταυτίσουμε τη λειτουργία από το υλικό υπόστρωμα.  Το νευρωνικό δίκτυο μίας τεχνητής νοημοσύνης, θα εκτελεί την νοητική λειτουργία σε ίδιο, ή ανώτερο από τον άνθρωπο επίπεδο, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο.

Είναι σημαντικό να αποταυτίσουμε τη νοητική μας λειτουργία από το όργανο του εγκεφάλου, αφενός διότι η νοητική μας ιδιωτικότητα κινδυνεύει περισσότερο από ποτέ από τις επερχόμενες διεπαφές που θα λανσαριστούν, αλλά και επειδή, ήδη οι ηλεκτρονικές μας συσκευές έχουν γίνει προεκτάσεις του βιολογικού υλικού υποστρώματος που προκαλεί τη νοητική μας λειτουργία. Όταν βρισκόμαστε σε μία νέα πόλη και συμβουλευόμαστε το GPS και στη συνέχεια εκτελούμε τη διαδρομή μας σύμφωνα με τις οδηγίες του, έχουμε ένα παράδειγμα τέτοιας, όχι ακόμη διεπαφής, αλλά σίγουρα προέκτασης. 

Αυτό, ωστόσο, δεν είναι κάτι καινούριο. Ακόμη και για την απλή λειτουργία της εκτέλεσης ενός, ολίγον περίπλοκου πολλαπλασιασμού ο άνθρωπος χρησιμοποιεί χαρτί και μολύβι, κομπιουτεράκι, excel κτλ, όπως και για να ξεφλουδίσει μία πατάτα χρησιμοποιεί ένα μαχαίρι. Πάει καιρός από τότε που ο άνθρωπος στηριζόταν μόνο στον εγκέφαλό του. Αντιθέτως η ανθρώπινη νοημοσύνη γίνεται φανερή σε όλο της το μεγαλείο από το πρόσθετο “υλικό” που ο ίδιος δημιούργησε με τη νοητική του λειτουργία. Το υλικό αυτό γίνεται με τη σειρά του αιτία νέων ανακαλύψεων και περαιτέρω επέκτασης της νοητικής λειτουργίας, με τρόπο που το ένα δύσκολα ξεχωρίζει από το άλλο.

Η στιγμή λοιπόν που αυτή η επέκταση της ανθρώπινης νοητικής λειτουργίας φτάνει να έχει η ίδια, ίση ή υψηλότερη ευφυία από τον άνθρωπο, μπορεί να αντιστρέψει το μονόπλευρο μέχρι στιγμής ανθρώπινο παιχνίδι. Εξελιγκτικό σκαλοπάτι, ύβρης, πολλά και διάφορα λέγονται. Και πολλά ερωτήματα εγείρονται. Μπροστά μας απλώνονται αχαρτογράφητα νερά. 

Οι ευεργεσίες από τις διεπαφές τσιπ-εγκεφάλου υπόσχονται ιατρικά θαύματα, διακινδυνεύοντας ταυτόχρονα την νοητική μας ιδιωτικότητα, αφού οι διεπαφές πολύ πιθανόν να μπορούν να συλλέξουν όλες τις εγκεφαλικές μας δραστηριότητες (από μνήμες, εώς φαντασιώσεις), με την επιπρόσθετη πιθανότητα να μπορούν και να τις τροποποιήσουν ή διαγράψουν οριστικά.

Η γενική τεχνητή νοημοσύνη θα είναι απείρως πιο έξυπνη από όλους μας και δεν αποκλείεται να μας εκπλήξει ευχάριστα δημιουργώντας ένα λιγότερο κτηνώδες περιβάλλον για τους γονείς της. Από την άλλη όμως, πόσο καλοί γονείς υπήρξαμε; Τι σκυτάλη παραδίδουμε; Δεν βλέπω να γίνεται αρκετός διάλογος πάνω σε αυτά τα θέματα και η κοινωνία βρίσκεται να περπατάει στο σκοτάδι σε πλήρη σύγχυση.

Ίσως απλά περάσουμε στο παρασκήνιο και, πότε πότε, μας διασώζουν τα ρομπότ χωρίς καν να καταλαβαίνουμε τι συνέβη, όπως κάνει κάποιος φιλόζωος με έναν πληγωμένο χιμπατζή. Ίσως πάλι το είδος μας αντικατασταθεί από έναν υβριδικό μετάνθρωπο που δεν θα πεθαίνει καν, αλλά ούτε και θα σκέφτεται ελεύθερα. Οι γέφυρες κάηκαν και είναι πολλά τα “μπορεί”… Να τος πάλι ο άνθρωπος, ο τραγικός, με τη λύσσα του για γνώση, για άλλη μια φορά μπροστά στο απόλυτο άγνωστο.

Εγγραφείτε για περισσότερα!

Change is the only Constant

Δεν στέλνουμε spam! Διαβάστε την πολιτική απορρήτου μας για περισσότερες λεπτομέρειες.

Υποβολή απάντησης

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

twenty − 7 =