Επί της ουσίας, όταν μιλάμε για φαινόμενα, εκείνα τα πράγματα που “φαίνονται” σε εμάς με την έννοια του αισθητού, είναι η κορυφή του παγόβουνου. Πόσο μάλλον στην εποχή μας, που γύρω από όλους μας επικρατεί ένα αόρατο κομφούζιο ακτινοβολίας το οποίο είτε το γνωρίζουμε, είτε όχι, ζούμε τη ζωή μας με βάση αυτό. Καταλήγει κανείς εύκολα στο συμπέρασμα, ότι το αόρατο είναι η πηγή του ορατού.
Κατά την πλατωνική φιλοσοφία, ο κόσμος των Μορφών (ή Ιδεών) περιέχει την πραγματική ουσία (είναι) των πραγμάτων, η οποία είναι άφθαρτη και αμετάβλητη. Ο φυσικός κόσμος δεν αποτελεί παρά μια σκιά του αληθινού κόσμου των Μορφών και τα φαινόμενα, καθότι ευμετάβλητα, δεν φανερώνουν την φύση της αλήθειας. Αυτός ο τρόπος σκέψης συναντάται και σε προσωκρατικούς φιλοσόφους, όπως ο Πυθαγόρας και ο Παρμενίδης. Η Αριστοτελική προσέγγιση ήταν διαφορετική. Κατά τον Αριστοτέλη, η Μορφή (η ουσία) είναι ταυτόσημη με τη φυσική ύπαρξη και συντελεί στην αυτοπραγμάτωσή της, δηλαδή τον τελικό σκοπό της, τον οποίο ο ίδιος όρισε ως εντελέχεια.
Στην περίπτωση που δεχόμασταν ότι τα φαινόμενα (φαίνεσθαι) είναι απατηλά, δεν παύουν να αποτελούν για μας ένα σημείο που εφάπτεται με την αλήθεια και την μόνη μας δίοδο προς αυτή, εφόσον ο άνθρωπος αναπτύσσεται και εξελίσσεται μέσα στον αισθητό κόσμο και από εδώ λαμβάνει όλα του τα ερεθίσματα. Πράγματι η συνεχής μεταβολή του φυσικού κόσμου είναι ο μόνος τρόπος να διαπιστώσουμε καθολικές αλήθειες και νόμους, αλλά και για να αναθεωρήσουμε και να διευρύνουμε προηγούμενες αυθεντίες.
Ωστόσο, συμβαίνει συχνά αυτή η κορυφή του παγόβουνου να μας οδηγεί σε λάθος συμπεράσματα λόγω έλλειψης περισσότερων δεδομένων. Και επειδή συνήθως το παγόβουνο είναι πολύ βαθύ και ανεξερεύνητο, αυτό είναι και το πιο συχνό σενάριο. Ας μην ξεχνάμε ότι ο άνθρωπος είναι ένα ον της συνήθειας και έχει εκπαιδευτεί στην πραγματικότητα, όχι πολύ διαφορετικά από ένα σκύλο, από την κοινωνία στην οποία μεγάλωσε με παγιωμένες πεποιθήσεις επιστημονικές και φιλοσοφικές που πολύ δύσκολα θα απαρνηθεί. Για αυτό το λόγο είναι πολύ συχνά ανίκανος να δει πίσω από τα φαινόμενα. Η αντίληψη της ανθρώπινης ομορφιάς για παράδειγμα, ένα αέναο ζητούμενο για τον άνθρωπο, είναι τόσο πολύ εξαρτημένη από την κοινωνική εκπαίδευση, που παύει να αποτελεί αυθεντικό χαρακτηριστικό και γίνεται απλά άλλος ένας προγραμματισμός, άλλη μία ρουτίνα που εκτελεί ο εγκέφαλος. Γι’ αυτό το λόγο επισημαίνεται συνεχώς πως η αληθινή ομορφιά είναι κάτι πέρα για πέρα αυθεντικό και πρωτότυπο.
Δεν πρέπει όμως να συγχέουμε το ανθρώπινο φαίνεσθαι, δηλαδή την τάση του ανθρώπου να δημιουργεί ρουτίνες και μοτίβα με βάση τα φαινόμενα, με το φαίνεσθαι που αφορά τον φυσικό κόσμο. Είναι η σπατάλη του ανθρώπινου δυναμικού σε ανούσιες επιδιώξεις, μαζί με την εγγενή επιρρέπεια του ανθρώπου στην αδράνεια και τον μιμητισμό που καθυστερούν την πνευματική πρόοδο, και όχι ο θαυμαστός αυτός χώρος που αποκαλούμε Κόσμο με τα φαινόμενα που εμπεριέχει.
Εγγραφείτε για περισσότερα!!
Change is the only Constant
