Η πραγματικότητα άλλοτε μας τρομάζει, άλλοτε μας καθησυχάζει κι άλλοτε ούτε που της δίνουμε σημασία. Είμαστε υποκειμενικά όντα, και η όποια αντικειμενικότητα ευαγγελιζόμαστε, αφορά μόνο εμάς και το πεδίο δράσης μας, όμως η αλήθεια είναι πως το “πραγματικό” αφήνει ίχνη στον κόσμο μας, τον κόσμο των αισθήσεων. Ίχνη τα οποία προσπάθησε να ακολουθήσει ο άνθρωπος από την αρχή του πολιτισμού. Μερικοί μπορεί ακόμη και να κατάφεραν να αγγίξουν την μία “αλήθεια”, ενώ άλλοι εγκατέλειψαν απογοητευμένοι ή θυσίασαν ακόμη και τα λογικά τους για χάρη της.
Η σκέψη μας, το μέσο δηλαδή προσέγγισης της πραγματικότητας, δεν ήταν πάντοτε τόσο καλοσχηματισμένη και ταυτόχρονα τόσο περιορισμένη από τη γλώσσα. Σκέψη έχουν όλα τα όντα, όμως κανένα δεν σχημάτισε σύμβολα που να αντιπροσωπεύουν ολόκληρες έννοιες, οι οποίες να αφορούν ακόμη και τον αόρατο κόσμο. Όταν συνέβη αυτό το κοσμοϊστορικό γεγονός, η ανθρώπινη σκέψη πήρε σάρκα και οστά με το σώμα της να αποτελείται από γράμματα, τόνους, προτάσεις και σημεία στίξης. Βέβαια, οι ανθρώπινες γλώσσες είναι πολυάριθμες και εκείνοι που τις χρησιμοποιούν έχουν έντονη αλληλεπίδραση μαζί τους. Για παράδειγμα οι λαοί της Μεσογείου χρησιμοποιούν πιο τραγουδιστές γλώσσες από εκείνες των βόρειων χωρών, πράγμα που φανερώνει την πλαστικότητα της εκάστοτε γλώσσας έτσι ώστε να εκφράζει καλύτερα το εξωτερικό, αλλά και εσωτερικό περιβάλλον. Αν η ανθρώπινη σκέψη είναι η ψυχή αυτών των γλωσσών, αυτό μας προδιαθέτει να ψάξουμε πέρα από τη γλώσσα και το μεταβαλλόμενο σώμα της, προς την κατέυθυνση όπου βρίσκεται αυτός ο “νους” που παράγει εκείνη την καθαρή σκέψη, την οποία στη συνέχεια εκφράζουν οι γλώσσες.
Σε ανθρώπινο επίπεδο, η σκέψη μας παράγεται από τον εγκέφαλο που είναι υπέυθυνος τόσο για τις αισθήσεις μας και τα ένστικτα, όσο και για τη λειτουργία της καθαρής νόησης, δηλαδή την παραγωγή (ή αλλιώς ανακάλυψη) των ιδεών. Οι δύο αυτοί κόσμοι μοιάζουν να συγκρούονται, καθώς οι αισθήσεις μας είναι προϊόντα βιολογικής εξέλιξης που εξυπηρετούν την επιβίωση και καθορίζουν την κοινή εμπειρία, ενώ οι ιδέες είναι κάτι το αφηρημένο εώς και μεταφυσικό, που έχει απασχολήσει πολλούς ανθρώπους στο πέρασμα των αιώνων. Από τη μία, λοιπόν, η εμπειρία, που μοιάζει τόσο ρεαλιστική και από την άλλη οι αόρατες ιδέες που συχνά ούτε οι λέξεις μπορούν να τις αποδώσουν και μόνο τις φυλακίζουν.
Οι σύγχρονοι φιλόσοφοι χωρίστηκαν σε στρατόπεδα, με τους μεν να υποστηρίζουν πως πραγματικό είναι μόνο το εμπειρικό, και τους δε να υποστηρίζουν πως οι ιδέες είναι η πηγή της πραγματικότητας. Κάπου ανάμεσα στις δύο αυτές θέσεις βρίσκεται ακόμη η σημερινή φιλοσοφία, έχοντας κάνει μεγάλη πρόοδο, όμως μπλεγμένη εξ’ ολοκλήρου στους λαβυρίνθους της ακαδημαϊκής γλώσσας, η οποία έχει μετατραπεί από μέσο σε σκοπό. Καθώς η φιλοσοφική διάθεση είναι πανανθρώπινο χαρακτηριστικό, οι άνθρωποι αναζητάνε τη φιλοσοφία με χίλιους δυο τρόπους, πολύ συχνά διαπράττοντας νοητικά άλματα, που εξυπηρετούν τον πόθο τους να επιβεβαιώσουν τις ήδη υπάρχουσες απόψεις τους.
Η σκέψη μας λοιπόν, είναι εξελιγμένη ώστε να αντιλαμβάνεται την ουσία εκ των αντιθέτων, ενώ πολύ συχνά θα δούμε πως έννοιες όπως “ταυτόχρονο”, “άπειρο”, “μηδέν”, “αιώνιο” κτλ παίζουν ουσιαστικό ρόλο στην κατανόηση του πραγματικού, κι ας είναι αντιδιαισθητικές.
Ο ορισμός που θα δώσουμε εδώ για τη σκέψη, και χωρίς να αφορά μόνο την ανθρώπινη, είναι απλός. Σκέψη είναι η επεξεργασία της οποιασδήποτε πληροφορίας. Αυτή η επεξεργασία είναι ο πυρήνας της λειτουργίας της σκέψης και συμβαίνει με διάφορους τρόπους. Όμως, εκτός από αυτή την επεξεργασία, η αρχική προϋπόθεση για την ύπαρξη σκέψης, είναι η ύπαρξη της πληροφορίας. Γνωρίζουμε πως η ορατή πληροφορία ταξιδεύει με την ταχύτητα του φωτός, ενώ η ηχητική με του ήχου κ.ο.κ. Η πληροφορία ταξιδεύει συνεχώς και υπάρχει παντού γύρω μας, άσχετα αν δεν υποπέπτει στην αντίληψή μας. Εκείνες οι πληροφορίες που είμαστε ικανοί να επεξεργαστούμε δεν είναι μόνο εκείνες που αντιλαμβανόμαστε συνειδητά. Για παράδειγμα, το δέρμα μου αυτή τη στιγμή προσαρμόζεται στην θερμοκρασία του δωματίου, η οποία είναι μία πληροφορία που το ίδιο λαμβάνει κι ας μην “έχω το νου μου” σε αυτό. Το δέρμα λοιπόν λαμβάνει την πληροφορία και αντιδρά όπως του υποδεικνύει ο εγκέφαλος (ανατριχιάζει, ιδρώνει, ηρεμεί κτλ) που επεξεργάζεται την πληροφορία της θερμοκρασίας. Αυτό ισχύει και για τις υπόλοιπες αισθήσεις. Οι αισθήσεις έχουν αναπτυχθεί με τέτοιο τρόπο, ωστέ να εξυπηρετούν την επιβίωση.
Η πληροφορία όμως είναι κάτι το αντικειμενικό και ας συμβαίνει πολύ συχνά να την “κρίνουμε”, μέσω των αισθήσεων και των σκέψεων μας, σύμφωνα με το αν μας εξυπηρετεί ή όχι, αλλά στην πραγματικότητα η πληροφορία που αντιλαμβανόμαστε, αλλά και οποιαδήποτε άλλη πληροφορία είναι το αίτιο της συνέχειας που εκδηλώνουν οι φυσικοί νόμοι, καθώς επίσης και η αιτία της όποιας μορφής επικοινωνίας, με τέτοιο τρόπο που μοιάζει όλο το σύμπαν και μαζί ο άνθρωπος να βρίσκονται σε έναν αδιάκοπο και αιώνιο διάλογο. Υπό αυτό το πρίσμα, μπορούμε να υποψιαστούμε τι εννοεί ο Πλάτωνας όταν ορίζει τη “διαλεκτική” ως τον ύψιστο τρόπο σκέψης προς την αναζήτηση της αλήθειας.
Οπότε, θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι οποιεσδήποτε σκέψεις κάνει ο εγκέφαλος, όσο φαεινές κι αν είναι, τις κάνει επειδή κατάφερε να επεξεργαστεί μία πληροφορία.
Έτσι λοιπόν, εμφανίζεται μπροστά μας ένα πεδίο προβληματισμού σχετικά με τη φύση της πληροφορίας. Αν όλες οι συμπαντικές δυνάμεις έχουν ως στόχο τη διάδοση της πληροφορίας, και αν οι ίδιες αυτές δυνάμεις είναι οι αγγελιοφόροι της, γεννάται το αναπόφευκτο ερώτημα, τι συμβολίζει η πληροφορία και πώς δημιουργήθηκε.
Η επεξεργασία της πληροφορίας συμβαίνει πάντα μέσω ενός εγκεφάλου, με τέτοιο τρόπο που η έλλειψη εγκεφάλου να καταδικάζει την πληροφορία σε έναν ατέρμονο μονόλογο. Μόνο ένας εγκέφαλος μπορεί να “απαντήσει” στη φύση, διαφορετικά μιλάμε για μία σούπα ύλης καταδικασμένη στο έλεος των φυσικών δυνάμεων. Ίσως αν φτάναμε στο σημείο να γινόμασταν ο τέλειος δέκτης, να έπαυε και η εξέλιξη μας, καθώς θα έπαυε η δίψα μας για γνώση και βελτίωση και θα γνωρίζαμε όλα τα μυστικά που κάνουν τώρα τη ζωή μαγική.
Λόγος & λογική
Λέμε στην καθημερινότητα μας ο λόγος που συμβαίνει το τάδε, είναι ο τάδε ταυτοποιώντας τον λόγο με την αιτία. Ακόμη και στα αγγλικά reason είναι η αιτία, αλλά είναι και η λογική. Στα μαθηματικά ο λόγος είναι η αναλογία, το κλάσμα. Αναλύωντας αυτό τον ορισμό, μπορούμε να σκεφτούμε πως αν ο λόγος είναι η αιτία, και η αιτία εκφράζεται μέσω των αναλογιών, αυτό μας προδιαθέτει πως τα πάντα γύρω μας (κι εμείς οι ίδιοι) είναι ανάλογα κάποιων άλλων με τέτοιο τρόπο που η ίδια η πραγματικότητα είναι ένα αναλογικό σήμα τρόπον τινά. Αναλογικό σήμα είναι η ρέουσα ένταση που λαμβάνει συνεχείς τιμές σε ένα μέσο μετάδοσης συναρτήσει του χρόνου αντικατοπτρίζοντας τη διακύμανση μιας ποιότητας που μεταβάλλεται ομοίως στον χρόνο, καθώς αυτός οδεύει προς τα εμπρός. Ένα αναλογικό σήμα αντικατοπτρίζει με δυνάμει άπειρη ακρίβεια τη διακύμανση φυσικών φαινομένων, όπως του φωτός, της θερμοκρασίας, της θέσης, του ήχου, της πίεσης, της υγρασίας κλπ. Ο ανθρώπινος λόγος που περιλαμβάνει τον προφορικό, τον γραπτό και όποιον άλλο, είναι ένα επίτευγμα που μας δίνει την δυνατότητα να επικοινωνούμε αυτό το αναλογικό σήμα που είναι εν τέλει η ίδια η πραγματικότητα. Εξάλλου σε επίσημη γλώσσα, συνώνυμο του σκέφτομαι είναι το αναλογίζομαι.
Η λογική ικανότητα εκτός από ορθή επεξεργασία της πληροφορίας, είναι και η ίδια η συμμετοχή στην πραγματικότητα, η οποία έχει διαβαθμίσεις και μοιράζεται στα όντα σύμφωνα με τις ανάγκες τους. Το ποσοστό συμμετοχής στην πραγματικότητα, δηλαδή το μέτρο της λογικής ικανότητας φαίνεται να είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένο στον άνθρωπο ή τουλάχιστον θα μπορούσε να είναι εν δυνάμει. Η απόλυτη συμμετοχή στην πραγματικότητα, από την άλλη, απαιτεί ένα εγκέφαλο-δέκτη ο οποίος να είναι ίδιος με τον πομπό. Αυτός ο εγκέφαλος θα είχε αναπτύξει την λογική του ικανότητα στο 100%. Συνεπώς, οι φυσικοί νόμοι που διέπουν το Σύμπαν μας είναι στο μεγαλύτερο ποσοστό άγνωστοι προς το παρόν, εφόσον ο εγκέφαλος μας έχει πρόσβαση μόνο σε ένα μέρος της. Είναι σύνηθες να ορίζουμε την λογική με βάση τον άνθρωπο, όμως συμβαίνει το αντίθετο. Η λογική είναι εκείνη που ορίζει και εμάς και όλο το σύμπαν. Το γεγονός ότι ο άνθρωπος έχει μία αυξημένη συμμετοχή είναι το αποτέλεσμα πολλών, μα πάρα πολλών, εξελικτικών δοκιμών.
Εγγραφείτε για περισσότερα!!
Change is the only Constant
EN 
EL