Ας μιλήσουμε για τα παλιά αλλά και για τα σύγχρονα. Για το πώς το ένα συναντάει το άλλο. Για το πώς και τα δύο αφορούν το μέλλον.
Έζησε λοιπόν σε αυτόν εδώ τον πλανήτη ένας άνθρωπος που το πνεύμα του υψώθηκε, προς πείσμα των καιρών και των συνθηκών, σε ανυπέρβλητα ύψη. Ο λόγος για τον Ηράκλειτο. Έναν φιλόσοφο προσωκρατικό που ενώ προοριζόταν να γίνει ένα πλούσιος άρχοντας, εκείνος διάλεξε έναν άλλο, απάτητο μέχρι τότε δρόμο, προς την αναζήτηση της αλήθειας και παραχώρησε την περιουσία του στον αδερφό του. Δεν είχε μαθητές, αλλά η σκέψη του επηρέασε όλους τους επόμενους φιλοσόφους από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Ήταν ο αγαπημένος Έλληνας φιλόσοφος του Νίτσε, αλλά και του μεγάλου Έλληνα δασκάλου Δημήτρη Λιαντίνη.
Σε αντίθεση με τους υπόλοιπους προσωκρατικούς, ο Ηράκλειτος στην φιλοσοφική του σκέψη δεν αναζήτησε μία ακίνητη αρχή των πάντων, παρά διέκρινε πεντακάθαρα ότι η μόνη σταθερά είναι η αλλαγή. Από τα λίγα αποσπάσματά του που σώζονται, καταφέρνει και μας μεταδίδει το απύθμενο βάθος της νόησής του μέσα από φράσεις-αποφθεύγματα στα οποία έχει εμφυσήσει την σοφία του. Τα πράγματα βρίσκουν ανάπαυση στην μεταβολή, μας λέει και μας εισάγει στην ιδέα του αιώνιου γίγνεσθαι το οποίο αενάως μεταβάλλεται. Ο κόσμος αυτός, μας λέει, δεν είναι δημιούργημα ούτε θεού ούτε ανθρώπου, παρά αείζωον πυρ που ανάβει με μέτρο και σβήνει με μέτρο.
Το γίγνεσθαι υπακούει στον Λόγο που είναι ο ίδιος ο νόμος του Σύμπαντος και κανείς δεν μπορεί να τον υπερβεί αφού ακόμη και ο Ήλιος, όπως μας λέει, δεν μπορεί να υπερβεί το μέτρο. Οι άνθρωποι για τον Ηράκλειτο χωρίζονται σε αφυπνισμένους και κοιμισμένους. Όσοι “ακούνε” τον Λόγο συμμετέχουν στη μία και μοναδική πραγματικότητα που υπάρχει, ενώ οι υπόλοιποι ζουν ο καθένας στο δικό του κόσμο. Απογοητευμένος από τους συμπολίτες του ο Ηράκλειτος, καθώς έβλεπε ότι ήταν φαύλοι, απομονώθηκε και αυτοεξορίστηκε στα βουνά όπου και πέθανε πιθανότατα από κάποια δηλητηρίαση.
Ο Ηράκλειτος αναζήτησε την αλήθεια και δεν δίστασε να συνειδητοποιήσει ότι ο πόλεμος είναι πάντων πατήρ, άποψη που συμβαδίζει απόλυτα με τις σύγχρονες θεωρίες της φυσικής κι αυτό γιατί όπως έχει αποδειχτεί η ύλη πάλλεται συνεχώς. Να υπενθυμίσουμε ότι το ουσιαστικό πόλεμος πηγάζει από το ρήμα πάλλω. Ακόμη και σε καθημερινό επίπεδο, ο πόλεμος είναι όντως μία ζωοδότρια δύναμη που υπάρχει σε όλες τις εκδηλώσεις της φύσης από τα φυτά, τα ζώα και τους ανθρώπους μέχρι και την ανόργανη ύλη.
Η άποψη του Ηρακλείτου περί αιωνίου γίγνεσθαι συμφωνεί με τη θεωρία ενός εκ των κορυφαίων μαθηματικών και φυσικών του πλανήτη, Roger Penrose, σύμφωνα με την οποία το Σύμπαν μετά τη Μεγάλη Έκρηξη φτάνει σε μία κατάσταση στην οποία ήταν όταν ξεκίνησε και κατά συνέπεια ξαναδημιουργείται (μέσω μίας νέας μεγάλης έκρηξης) αενάως με αυτόν τον τρόπο. Το διάστημα ανάμεσα σε δύο μεγάλες εκρήξεις ο Penrose το ονομάζει aeon δηλαδή Αιώνα.
Όπως καταλαβαίνουμε ο Ηράκλειτος, παρότι θεωρήθηκε δυσνόητος και το βιβλίο του “απαιτούσε δεινούς κολυμβητές έτσι ώστε να μην πνιγούν στα βαθιά νερά του” (Σωκράτης), ήταν ένα ελεύθερο πνεύμα που θα λέγαμε ήρθε σε αυτή τη ζωή για να κάνει μία θεία περιπλάνηση στη Λογική και να εναρμονιστεί με τον Λόγο που, από ότι φαίνεται, ήταν από τους ελάχιστους που μπορούσαν να τον ακούσουν.
Εγγραφείτε για περισσότερα!
Change is the only Constant
EN 
EL